Tranh tứ quý ( tứ cảnh, tứ bình…) giờ đây đã trở nên hết sức thân thuộc với những người yêu tranh, đặc biệt là những người lớn tuổi. Họ treo tứ quý không đơn giản chỉ là để thỏa mãn nhãn quan về nghệ thuật, mà còn để suy ngẫm về cuộc sống, những chiêm nghiệm, những đức tính tốt để tự mình học hỏi và răn dạy con cháu.
Trong tứ quý mỗi bức tranh lại mang một ý nghĩa và sắc thái khác nhau. Và trên mỗi bức tranh đều có 1 câu thơ gắn với mỗi mùa trong đó. Nó tựa như những lời chúc mà con người ta mong muốn được đạt tới, hay dành tặng cho những người yêu thương
Cũng chính vì thế mà tranh tứ quý ngày càng được biết đến phổ biến và rộng rãi, người mua về treo trong nhà, người mua tặng gia đình, bạn bè... Dù mục đích là gì thì tranh tứ quý vẫn mang rất nhiều giá trị nhân văn trong nó.
Ý nghĩa của cây Tùng
Cây Tùng trong bộ tranh tứ quý đại diện cho mùa đông. Cây Tùng với sức sống dẻo dai, bền bỉ mọc trên những mỏm núi cao chênh vênh, đất đai cằn cỗi, chịu biết bao sương gió, bão tuyết mà vẫn sống hiên ngang Cây tùng mọc trên núi cao, khô cằn, thiếu nguồn dinh dưỡng. Nó mọc ngay ở những mỏm núi chênh vênh, chịu nhiều sương gió, bão tuyết mà không chết không đổ thể hiện sức sống bền bỉ. Người xưa xem tùng là đại diện cho trăm cây, ngoài ý nghĩa trường thọ, tùng còn là đại diện của khí tiết. Ngoài ra, trong quan niệm của người Trung Hoa, tùng còn có khả năng trừ tà, xua đuổi ma quỷ rất mạnh nên tùng mang lại sự bình yên, an lành cho con người.
Nguyễn Trãi từng có câu thơ về Tùng:
“Cội rễ buồn, đời chẳng động
Tuyết sương thấy đã đặng nhiều ngày”
Cây Tùng được coi là đại diện cho sức sống trường thọ, khí tiết của bậc trượng phu. Ngoài ra, Tùng còn có khả năng xua đuổi ma quỷ, trừ tà nên cũng mang lại sự bình yên, an lành cho con người.
Tùng thì đi với Hạc sẽ tạo thành một bức tranh mang đầy đủ về ý nghĩa “tùng hạc diên niên” vừa mang ý nghĩa trường thọ, vừa mang ý nghĩa khí tiết thanh cao, gắn bó vĩnh cửu và còn được gọi với tên “tùng hạc đồng xuân” .
Ý nghĩa của hoa Cúc
“Cứ mỗi mùa thu sang
Hoa cúc lại nở vàng
Ngoài vườn hoa thơm ngát
Ong bướm bay rộn ràng”
Như vậy có thể thấy ràng hoa cúc nở vào mùa thu. Hoa cúc là một trong bốn loài hoa quyền quý trong văn hóa Trung Quốc, tượng trưng cho sự trường thọ, sự cao thượng, phúc lộc dồi dào. Hoa cúc cũng đại diện cho chí quân tử, Người thời xưa yêu hoa cúc vì nó là loài hoa : “Diệp bất ly chi, hoa vô lạc địa”. Lá hoa cúc không bao giờ rụng khỏi cành, dù đã héo quắt. Hoa cúc cũng không chịu rụng, dù héo khô vẫn bám lấy cành như người quân tử suốt đời không rời xa lý tưởng của mình.
